De gewone fopzwam (Laccaria laccata) is een paddenstoel uit de familie Hydnangiaceae. De naam fopzwam geeft al aan dat deze soort moeilijk te herkennen is. Dat geldt zeker voor wat de kleur van de hoed betreft. Een beter kenmerk vormen de lamellen. Hij vormt ectomycorrhiza met loofbomen, vooral eiken (Quercus) en beuk (Fagus sylvatica), zelden ook met naaldbomen. Hij komt voor in allerlei typen loof- en gemengd bos en struwelen, vooral op voedselarme grond. Bij zeer jonge boompjes kunnen al vruchtlichamen gevormd worden